Inclusie is het antwoord op veel maatschappelijke uitdagingen
Groep INTRO werkt al meer dan 50 jaar aan een inclusieve maatschappij, waarbij ze kwetsbare groepen helpt om hun plaats in de samenleving en op de arbeidsmarkt te vinden. Inclusie en diversiteit zitten diep verweven in de waarden van de organisatie, die mensen ondersteunt met het overbruggen van hun afstand tot o.a. werk en onderwijs.
“Ik werk al meer dan 20 jaar voor de organisatie,” zegt Vicky. "Ik kwam terecht bij de voorganger van Groep INTRO van 2001 tot 2014 in West-Vlaanderen. In 2014 heb ik de andere kant van de E40 genomen, richting Brussel, waar ik startte als algemeen directeur."
Sindsdien heeft Vicky leidinggegeven aan een organisatie die zich blijft inzetten voor mensen die moeilijk aansluiting vinden bij het reguliere arbeids- en onderwijssysteem. Vandaag de dag telt Groep INTRO meer dan 1200 medewerkers verspreid over Vlaanderen en Brussel, allemaal met hetzelfde doel: mensen helpen groeien, ongeacht hun achtergrond en/of rugzak.
Inclusieve aanpak: al sinds de jaren '50
Het idee van inclusie zit in het DNA van Groep INTRO. Waar veel mensen denken dat diversiteit en inclusie pas de afgelopen jaren centraal zijn komen te staan, heeft de organisatie hier al sinds haar oprichting aandacht voor. “We moeten terug naar de jaren ’50, toen jongeren van 14 jaar nog in fabrieken werkten en begeleiding nodig hadden om vaardigheden op te doen,” legt Vicky uit.
“Door de verlenging van de leerplicht in de jaren ’80 zijn we ook binnen het onderwijs actief geworden. Maar onze missie is door de jaren heen nooit veranderd: we richten ons op mensen die om diverse redenen een afstand ervaren tot het reguliere circuit.”
De organisatie heeft door de decennia heen een sterke groei doorgemaakt en zich steeds verder gespecialiseerd in het begeleiden van jongeren, volwassenen, werkzoekenden en anderen die moeilijk hun weg vinden in de samenleving. "Inclusie is het antwoord op veel maatschappelijke uitdagingen," zegt Vicky met overtuiging.
Diversiteit versus inclusie
Tijdens het gesprek benadrukt Vicky het belangrijke onderscheid tussen diversiteit en inclusie, twee begrippen die vaak in één adem genoemd worden. "Diversiteit is er. Je kan ervoor of tegen zijn, maar het is er,” zegt ze. "Inclusie gaat voor mij over: wat doe je met die diversiteit? Wat is de meerwaarde, en hoe kan je die verschillen ombuigen in een plus voor je bedrijf of je buurt?"
Dit vraagt om een proactieve houding, en daar ligt volgens Vicky de kracht van Groep INTRO: het omzetten van diversiteit in daadwerkelijke inclusie op de werkvloer en in de samenleving. "Wij doen dat eigenlijk al ontzettend lang,” licht ze toe, verwijzend naar de manier waarop de organisatie werkt met verschillende actoren, van scholen, bedrijven en gemeenschappen.
Inclusie in de praktijk
Vicky deelt een aangrijpend praktijkvoorbeeld van hoe moeilijk het soms is om echte inclusie te waarborgen, zelfs wanneer iemand al stappen in de goede richting heeft gezet. Ze vertelt over een jongeman die na jaren van middelenmisbruik en financiële problemen via Groep INTRO zijn leven weer op de rails kreeg.
“Hij kwam bij ons in een arbeidstraject en werkte drie jaar bij ons. Hij maakte grote stappen vooruit: hij kreeg een huis, zijn inkomen stabiliseerde, en hij mocht zelfs zijn zoon weer zien.” Vicky is zichtbaar trots op de vooruitgang van de jongeman. Toch bleek de weg naar duurzame werkgelegenheid lastiger dan verwacht.
“Op een bepaald moment maakte hij de overstap naar een baan in het reguliere arbeidscircuit, en dat ging goed. Maar toen kwam de vakantieperiode, en iedereen op de werkvloer begon te praten over hun reizen. Hij had niets te vertellen, omdat hij niet de middelen had om op vakantie te gaan.” Dit toont aan hoe sociaal isolement soms onzichtbare drempels creëert op de werkvloer. “Inclusie gaat ook over die sociale sensitiviteit op de werkvloer. Daar hadden we hem niet op voorbereid,” erkent Vicky.
Taal als brug naar inclusie
Een ander groot obstakel voor inclusie is volgens Vicky de taalbarrière. Groep INTRO richt zich daarom sterk op taalcoaching, niet alleen voor de werknemers zelf, maar ook voor de bedrijven waar zij aan de slag gaan. “Taal is één van de meest verbindende zaken,” zegt Vicky. “Wij geven taalcoaching op de werkvloer en helpen bedrijven om hun instructiekaarten, draaiboeken en regels zo laagtalig mogelijk te maken.”
Dit is een gedeelde inspanning tussen bedrijven en werknemers, waarbij Groep INTRO vaak als bruggenbouwer fungeert. "Meer dan een pictogram of symbool is het echt een uitdaging om taal begrijpelijk en toegankelijk te maken voor iedereen," licht ze toe. Voor veel bedrijven is dit een cruciale stap naar een inclusieve werkvloer.
Partnerschap met Hijabis at Work
Naast de vele projecten en samenwerkingen die Groep INTRO heeft opgezet, is het partnerschap met Hijabis at Work een belangrijke stap in het promoten van diversiteit en inclusie op de werkvloer. “We hebben jullie leren kennen toen jullie als werkgever op Hijabis at Work stonden ingeschreven,” vertelt Hanan. Vicky knikt bevestigend en benadrukt waarom het zo belangrijk is voor haar organisatie om een initiatief als Hijabis at Work te steunen.
“Wij hebben competente medewerkers nodig, en als er zo’n waardevol kanaal wordt opgericht, dan zouden we gek zijn om dat niet te doen,” zegt ze. Wat Vicky echter het meest benadrukt, is dat bij Groep INTRO de focus ligt op de capaciteiten van de persoon, niet op uiterlijke kenmerken zoals een hoofddoek. "Als je me vraagt hoeveel collega's met een hoofddoek bij ons werken, ik zou het niet kunnen zeggen. Ik zie geen hoofddoek, ik zie competente medewerkers."
Hanan vraagt haar welke boodschap ze zou willen meegeven aan bedrijven die nog twijfelen over het aannemen van medewerkers met een hoofddoek. “Ze mogen me bellen,” antwoordt Vicky resoluut. “Ik zal hen vertellen over onze ervaringen. Je moet je eerlijk afvragen waarom je geen collega’s met een hoofddoek zou willen. Vaak kunnen mensen die vraag niet eens beantwoorden. Het is meestal een gevoel, geen rationeel argument.”
Ze vertelt over een ontmoeting met een directeur van een ander bedrijf, die twijfelde over het aannemen van werknemers met een hoofddoek. “Hij vroeg hoe het bij ons ging, en ik zei: ‘gewoon, het zijn competente collega’s.’ Dat was voor hem moeilijk te begrijpen, maar na verloop van tijd is dat bedrijf met ons gaan samenwerken. Inclusie is vaak een proces van leren en ontdekken.”
Het doorbreken van hokjesdenken
Volgens Vicky blijft het doorbreken van hokjesdenken een van de grootste uitdagingen op het gebied van inclusie. "Er is zoveel hokjesdenken, en dat is voor mij de grootste uitdaging als het gaat over inclusie,” zegt ze. "Mensen maken vaak vooraf aannames zonder met iemand gesproken te hebben of samengewerkt te hebben."
Vicky benadrukt het belang van voorbeelden uit de praktijk om dit denken te doorbreken. "Good practices tonen is het beste antwoord op stereotypering,” zegt ze. Bij Groep INTRO blijven ze daarom verwonderd over de successen, groot en klein, die ze boeken. “We moeten ons blijven laten verwonderen door de dingen die we doen, en die naar buiten brengen. Zo kunnen we de mindset van anderen veranderen."
Hoopvol voor de toekomst
Vicky kijkt met optimisme naar de toekomst van diversiteit en inclusie. Ondanks de uitdagingen, ziet ze een duidelijke verschuiving bij bedrijven die steeds meer beseffen dat de ‘witte raaf’ niet bestaat. "Als je jouw probleem van krapte op de arbeidsmarkt wilt oplossen, zul je je scoop moeten verruimen," zegt ze. Ze gelooft sterk dat inclusie een deel van de oplossing is voor veel maatschappelijke uitdagingen.
“Er is nog veel werk aan de winkel, maar als ik de goede voorbeelden zie en me blijf verwonderen door wat we allemaal bereiken, kan ik niet anders dan hoopvol zijn.”
Vicky's boodschap aan bedrijven is duidelijk: “Walk your talk. Zorg dat alle lagen van je organisatie, van ploegbazen tot directie, betrokken zijn bij het gesprek over inclusie. Alleen zo kan je echte verandering teweegbrengen."
Met Groep INTRO als pionier en hun partnerschappen, zoals die met Hijabis at Work, zet Vicky zich in om de weg te blijven plaveien voor een meer inclusieve maatschappij waarin iedereen een eerlijke kans krijgt om te groeien.
Dit artikel is geschreven in het kader van een partnership tussen Groep INTRO en Hijabis at Work.